Cuartito Azul

Is een begrip voor Argentijnse tango in Rotterdam. Een centraal gelegen plek in het creatieve ZOHO kwartier, voor dans en muziek, ontmoeting en gezelligheid, voor ontdekking, plezier en creativiteit. Het is een grote huiskamer waar tango liefhebbers samen komen en waar je kunt meedoen aan een uitgebreid lesprogramma, inspirerende workshops en gezellige oefenavonden en tango feesten.

Cuartito Azul is niet alleen een van de eerste tangoscholen van Nederland maar zeker ook een van de meeste actieve. De combinatie van meer dan 25 jaar ervaring en kennis op het vlak van tango les geven, en een nog steeds groot enthousiasme voor het uitdragen hiervan maakt Cuartito de perfecte plek om te starten met tango! Op de doordeweekse dagen zijn er elke avond lessen op verschillende niveaus. Specials als extra techniekles en themaworkshops zijn er in het weekend. En om het geleerde te oefenen en dansen is er een wekelijkse Oefenavond, een zaterdagmiddag Tangocafe en 2x per maand een feestelijke zondagSalon.

De samenwerking met de tango muziekafdeling van Codarts is zeer speciaal, vrijwel nergens op de wereld is het mogelijk als musicus Tango te studeren, in Rotterdam kan het. Het is dan ook een feest de studenten in onze school te ontvangen en van hun muziek te genieten.

De Argentijnse Tango ontstond aan het eind van de 19e eeuw in de arme buurten van Buenos Aires en Montevideo uit een samensmelting van de Spaanse, Afrikaanse en traditioneel westerse dans. Hij werd gedanst door de porteños; de immigranten uit de arme havenwijken. De wasvrouwen, prostituees en arbeiders hadden maar weinig hoop op een beter leven en dansten hun zorgen weg op de melodieuze klanken van de bandoneon, de kleine trekharmonica die met zijn zowel warme als schrille klanken nog steeds de ziel van de tangomuziek is.

De kern van de tango is van alle tijden: Argentijnse tango gaat over de interactie tussen twee mensen, over sensualiteit, plezier, spanning en creativiteit. De dans is voor iedereen, jongvolwassen en ouder, met of zonder danservaring. Tango is een sociale dans waar men naast de aandacht die er is binnen het paar rekening met anderen op de dansvloer houdt en waar sfeer belangrijk is.

Beknopte geschiedenis van de tango

De tango is een nog jonge dans die sinds enkele jaren volop bloeit en in ontwikkeling is. Hij ontstond rond 1880 in de achterbuurten van het nog nieuwe door immigranten bevolkte Buenos Aires en Montevideo. Eerst vooral gedanst in woonkazernes en bordelen, rond 1920 verscheept naar Parijs, daar populair geworden en, mede daardoor, ook door de bovenlaag van de bevolking in de Argentijnse hoofdstad geaccepteerd.

De jaren '40 waren de gouden tijden van de tango. In het bijzonder welvarende Buenos Aires floreerden tientallen orkesten in de overbevolkte danshuizen en aan de lopende band werden er muziekstukken, liedteksten en tango films geproduceerd. Carlos Gardel stal als tango icoon met zijn melancholische verschijning en gevoelige stem wereldwijd menig vrouwenhart.

Tango in verval en het ontstaan van de Ballroomvariant

In de decennia die volgden raakte de tango echter gaandeweg op de achtergrond; door rock & roll verdween de interesse van jongeren en tijdens de militaire junta werd de tango in Argentinië zelfs officieel verboden. Eind jaren '70 was het cultuurgoed bijna verdwenen en danste men alleen nog in bescheiden sfeer. In Europa was de tango intussen zijn eigen weg gegaan; het was omgevormd tot een sterk gekuiste, gestileerde en choreografische versie van het origineel, en geïntegreerd in de ballroomdansen.

Begin van de opleving dankzij het spektakel

Dankzij de grote populariteit van een nieuw fenomeen, de Broadway Tangoshow, met als belangrijkste choreograaf/danser Juan Carlos Copes, herleefde de interesse voor tango in de jaren '80. Europeanen en Aziaten zochten naar de oorsprong van de dans en kopieerden in hun eigen land de passen en houdingen van de inmiddels oud geworden tangodansers in Buenos Aires. Veel verbale educatieve informatie was er niet. De dans was cultureel erfgoed en werd voornamelijk geleerd door gewoonweg voor- en nadoen van verschillende sequenties van passen. De dansparen liepen vooruit (tegen de richting van de klok in) en deden zo nu en dan een van de sequenties. Wanneer wat kwam was niet georganiseerd, waardoor de dans het karakter van een geïmproviseerd geheel had. Veel sequenties of 'figuren' die gedanst werden, stonden echter vast en hadden op een spontane manier namen gekregen om ze te kunnen onderscheiden en benoemen (media luna, ocho, girando).

Behoefte aan grip, groeiende interesse uit het buitenland

De Argentijnse dansers/docenten Gloria en Rodolfo Dinzel deden in de jaren '80 een eerste poging tot systematisch beschrijven van de dans om zo enig houvast te krijgen binnen de schijnbaar oneindige hoeveelheid mogelijke passen. Er werd een choreografische structuur ontworpen met een 'Basico' van 8 stappen, die vanaf dat moment door velen als De Basispas van de tango werd beschouwd en als kapstok gold voor andere figuren. Gaandeweg werd de tango wereldwijd bekender en namen docenten de verzonnen sequentie namen over. De benoemingen echter leidde (en leidt nog steeds) veelal tot verwarring, omdat er verschillende namen bestaan voor een zelfde sequentie of beweging en er verschillende versies van een sequentie onder een zelfde naam de ronde doen.

Interesse van buitenlanders bracht op zijn beurt een sterke opleving van de dans in Buenos Aires teweeg. Kennis uit de traditionele sociale meer introverte versie van de dans ('tango de salon') en de nieuwe choreografische en expressieve meer theatrale variant ('tango espectaculo') werd gemixt of apart gedoceerd, en leverde nieuwe vormen en combinaties op. Een befaamde danser die al jong beide uitingen integreerde en het publiek wist te betoveren is de Argentijn Pablo Verón (o.a. te zien in Sally Potters' film The Tango Lesson uit 1997).

Door de grote bekendheid van glamorous tango shows als Tango Argentino en Tango Pasion hadden veel mensen echter lang alleen het theatrale beeld van tango in hun hoofd. De gedanste passie tussen man en vrouw werd op het podium sterk uitvergroot zodat het publiek op de achterste rijen het ook kon zien. Het cliché beeld van overdreven passionele elkaar amechtig aankijkende koppels in dramatische poses komt daar vandaan, en sijpelde ook door in de scholen en op de dansvloer.

Tango nuevo

Tango nuevo is een muziekstijl binnen de tango. Het duidt op de nieuwe benaderingswijze van tangomuziek, die in de jaren 1950 van de 20e eeuw door Ástor Piazzolla werd geïntroduceerd.

Neo Tango

Eind jaren '80 begon er te midden van de opleving een groep jongeren op een eigen manier te experimenteren met de dans. Door de vrijwel volledige verdwijning van de tangodans na de jaren '50 was er een hele generatie overgeslagen en danste vooral oudere mensen weer. De groep jongeren wilde niet dansen zoals hun opa's en oma's noch als de gestileerde showdansers, en zocht een eigen weg. Er kwam behoefte aan een eigentijdse stijl, waarin ze zich op modernere muziek vrijer konden bewegen, een vorm waarmee men zich meer kon identificeren in de eigen huidige tijd. Ze probeerden grip te krijgen op de onderliggende structuur achter de improvisatie mogelijkheden en zochten nieuwe manieren om zich te kunnen uiten en plezier te maken. Ze oefenden, probeerden elkaar te overtreffen in het vinden van de meest complexe of interessante passen, en daagden elkaar uit om het gevonden materiaal verbaal aan elkaar over te dragen. De belangrijkste onder hen waren Gustavo Naveira, Fabian Salas en Chicho Frumboli. Ze werden door de conservatieve tango gemeenschap uiteraard niet omarmd.

Hun belangrijkste bevindingen, die een ware aardverschuiving in de kijk op en educatie van tango teweeg heeft gebracht, waren: 1. het kunnen spiegelen van (series van) passen; 2. het kunnen wisselen van rol-informatie van man en vrouw en 3. het achterstevoren kunnen dansen van sequenties. In het uiterlijk van de dans veranderde ook iets bijzonders: alles wat de man zelf danste kon hij ook zijn dame leiden. Voor de vrouw ontstond er aldus vrijwel gelijk bewegingsvocabulaire: een stap in de verzelfstandiging van haar rol. Ze onderzochten ook hoe er te dansen viel op de meer complexe muziek van Astor Piazzolla, die vooralsnog beschouwd werd als niet geschikt voor de dans. Een ander belangrijk gegeven was het onderscheiden van het kleinste brokje structuur in de tango: drie posities (Kruis Voor, Kruis Achter en Open Stap). Tot die tijd werd tango vooral overgedragen door het kopieren van passen en sequenties. Mauricio Castro, een intelligent analyticus met een muziek- en dansachtergrond, heeft de werking van die posities systematisch en met gestructureerde oefeningen beschreven en gepubliceerd in Tango, the Structure of the Dance. De drie kopstukken van de groep hebben gezorgd voor de ontwikkeling en populariteit van tango en de weg geopend voor allerlei nieuwe jonge dansers aan het firmament.

Tango heeft in die 20 jaar een vlucht genomen in wereldwijde populariteit, muzikale diversiteit, stijlonderzoek en experiment, in didactische zin, en in het ondergaan van invloeden van, en fusies met, andere bewegingsvormen zoals moderne dans, tai chi, yoga en contactimprovisatie.

'Neotango' wordt veelal gebruikt als aanduiding van de electronische-of andere tangomuziek waarop gedanst wordt, maar het betekent wat ons betreft het gehele proces dat tango heeft doorgemaakt door het openbreken van de traditionele dans- en muziek. Open of close is (op de meeste plaatsen) niet meer zo'n issue, de scene is wereldwijd divers geworden van strak puristisch gereguleerd tot los en vrij waar alles kan. Sinds een jaar of 5 is het in tangoland in grote lijn weer mode om vooral de traditionele salontango te dansen, maar nu verrijkt door de ontwikkelingen van de afgelopen twintig jaar.